افراد بسیاری از دیدن مارها در خانه، ویلا، باغ، استخر و حتی دیدن آن ها در محیط های طبیعی مانند جنگل هراس دارند. این هراس به دو دلیل عمده ایجاد شده است: ظاهر ترسناک مارها، نیش دردناک و گاهی کشنده انواع مار
آیا فقط نیش مار سمی خطرناک است؟
نیش مارها خواه مار سمی باشند خواه غیر سمی، را باید جدی گرفت. همه مارها سمی نیستند اما نیش آن ها دردناک است. نیش این نوع مارها نیز می تواند در محل نیش تورم و درد ایجاد کند اما ترکیبات نیش آن ها خطرناک و کشنده نیست. برخی دیگر از مارها وجود دارند که بسیار سمی بوده و اگر درمان به سرعت انجام نشود می تواند به مرگ انسان منجر شود. اگر یک مار فردی را نیش بزند، فارغ از اینکه آن مار سمی است یا غیر سمی باید به پزشک مراجعه کند.
گزش مار به ویژه در جوامع فقیر، اغلب در مناطق روستایی رایج است
چرا مارها نیش می زنند؟
مارها برای گرفتن طعمه یا برای دفاع از خودشان نیش می زنند.
شناخت مارهای سمی و غیر سمی در لحظه نیش زدن بسیار مشکل است، بنابراین در نگاه اول همه مار ها ترسناک هستند و نیش آن ها نیز خطرناک است. انواع مختلفی از مارهای سمی و غیر سمی وجود دارد که درجه کشندگی آن ها با هم متفاوت است. این میزان کشندگی به ترکیبات سم بر می گردد.
ترکیبات نیش مار
گونه های مختلف مارها انواع متفاوتی از زهر دارند که به چند گروه تقسیم می شوند.
سیتوتوکسین ها: این نوع سموم، موجب تورم و آسیب بافت در هر قسمتی از بدن می شوند که توسط مار نیش زده باشند.
نوروتوکسین ها: باعث فلج یا آسیب های مغزی به سیستم عصبی می شوند.
میوتوکسین ها: این نوع سموم موجب تخریب عضلات می شوند.
سموم خونریزی دهنده: رگ های خونی را مختل می کنند، خونریزی شدید فرد می تواند موچب مرگ شود.
سموم حاوی مواد ضد انعقاد خون: این سموم از لخته شدن خون جلوگیری می کند و فرد مضدوم به علت از دست دادن خون زیاد می میرد.
آیا نیش مار خطرناک است؟
جواب ممکن است واضح به نظر برسد اما دو نوع مختلف از نیش مار وجود دارد که یکی جدی تر از دیگری است:
-
گزش های خشک یا بدون زهر
این زمانی اتفاق می افتد که مار هیچ گونه سمی را با نیش زدن به بدن منتقل نمی کند. این نوع گزش بیشتر در مارهای غیر سمی دیده می شود.
-
گزش های سمی
این گزش ها بسیار خطرناک تر هستند. گزش های سمی زمانی رخ می دهد که مار در هنگام گزش، زهر را به بدن طعمه انتقال می دهد.
هرگونه تأخیر در درمان گزش مار سمی می تواند منجر به مرگ یا آسیب جدی در بدن شود
مارهای سمی هنگامی که نیش می زنند، به صورت ارادی زهر را منتشر می کنند. مارها می توانند میزان و مقدار زهری را که ترشح می کنند، کنترل کنند. حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد گزش مار سمی منجر به مسمومیت یا زهر آلود شدن بدن می شود. حتی اگر گزش جدی نباشد، فرد مصدوم در اثر گزش هر گونه مار بایستی به صورت اورژانسی جهت درمان سریع به پزشک مراجعه کند، مگر اینکه کاملاً مطمئن باشید که نیش، ناشی از مار غیر سمی است. هرگونه تأخیر در درمان گزش مار سمی می تواند منجر به صدمات جدی یا در بدترین حالت، منجر به مرگ شود.
آیا مار گزیدگی پدیده ای رایج است؟
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی هر ساله بین ۴.۵ تا ۵.۴ میلیون مورد، گزش مار اتفاق می افتد و ۱.۸ تا ۲.۷ میلیون نفر از این گزش ها باعث از کار افتادگی های مختلف می شوند. تخمین زده می شود که حداقل ۸۱۰۰۰ تا ۱۳۸۰۰۰ نفر هر سال نیز در اثر نیش مار می میرند. پس بهتر است تمام گزش های مار به صورت اورژانسی و سریع درمان شود، مگر اینکه مطمئن شوید که گزش ناشی از مار غیر سمی است. هرگونه تأخیر در درمان گزش مار سمی می تواند منجر به مرگ یا آسیب جدی در بدن شود.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر نیش مار قرار دارند؟
بیشتر از ۹۵٪ از گزش مارها در مناطق گرمسیری یا در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد. به ویژه افرادی که در جنوب آسیا، جنوب شرقی آسیا و جنوب صحرای آفریقا زندگی می کنند، تحت تاثیر گزش مار سمی قرار می گیرند. چون که غالباً این مناطق دسترسی به خدمات مراقبت های بهداشتی مناسب و پادزهر یا آنتی بادی ندارند.
گزش مار به ویژه در جوامع فقیر، اغلب در مناطق روستایی رایج است. افراد دارای مشاغل خاص نیز بیشتر در معرض خطر هستند. از جمله این مشاغل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارگران زمین های کشاورزی
- گله داران
- ماهیگیران
- شکارچیان
- طبیعت گردان
سالانه بیش از ۱۰۰ هزار نفر در جهان بر اثر نیش مار می میرند
علائم مارگزیدگی چیست؟
اگر یک مار فردی را نیش بزند، بسته به نوع آن مار، علائم آن نیز متفاوت خواهد بود. اگر گزیدگی مار بدون زهر باشد، احتمالاً فقط تورم و قرمزی در اطراف محل گزش ایجاد می شود اما اگر مار سمی شما را نیش زده باشد، علائم گسترده تری ظاهر خواهد شد که معمولاً شامل موارد زیر است:
- نشانه های به جا مانده از گزش روی پوست
- سوزش، قرمزی، تنگی نفس
- تورم، آسیب های بافتی
- عدم لخته شدن خون، خونریزی غیر طبیعی
- فشار خون پایین
- ضربان سریع قلب
- حالت تهوع، اسهال، استفراغ
- اضطراب، سر درد، سرگیجه
-
نشانه های گزش روی پوست
این نشانه ها می توانند زخم های سوراخ دار یا علائم کوچکتر و غیر قابل تشخیص باشند.
اگر یک مار فردی را نیش بزند، بسته به نوع مار، علائم آن نیز متفاوت خواهد بود
-
درد و احساس سوزش در اطراف محل گزش
این علائم ممکن است در ابتدا بروز پیدا نکنند اما به مرور زمان رخ می دهند. همچنین ممکن است فرد مصدوم در ابتدا فقط در اندام های بالایی محل گزش احساس درد کند و نه دقیقا در محل گزش. به عنوان مثال در صورتی که گزش در ساق پا رخ دهد، فرد در کشاله ران احساس درد می کند. در واقع بر خلاف تصور ما، همه گزش ها در ابتدا احساس درد ایجاد نمی کنند. به عنوان مثال، گزش مار مرجانی در ابتدا تقریباً بدون درد است اما بسیار کشنده است.
-
قرمزی، تورم و آسیب بافتی یا نابودی کامل بافت در ناحیه گزش
-
خونریزی غیر طبیعی
خونریزی شدید در ناحیه گزش مار می تواند منجر به خونریزی یا نارسایی کلیه شود
-
فشار خون پایین، ضربان قلب سریع
-
حالت تهوع و استفراغ، اسهال، اضطراب، سردرد، سرگیجه و تاری دید
-
مشکل در تنفس یا در موارد جدی قطع شدن کامل تنفس
-
افزایش تولید بزاق و عرق
-
ضعف در عضلات و بی حسی در صورت یا سایر عضوهای بدن
نیش مار و شوک آنافیلاکسی
اگر فردی به به گزش مار واکنش آلرژی و حساسیت داشته باشد، می تواند منجر به شوک آنافیلاکسی شود. در این شوک بسیاری از علائم بسیار شبیه به موارد ذکر شده در بالا بوده اما شدیدتر هستند. در واکنش های آلرژیک، چند علائم دیگر نیز وجود دارد که عبارتند از:
- مشکل در صحبت کردن به دلیل تنگی شدید نفس
- تورم گلو و زبان
- سرفه مداوم و یا خس خس قفسه سینه
در کودکان خردسال علاوه بر این علائم، رنگ پریدگی شدید نیز مشاهده می شود.
کدام مارها سمی هستند؟
دو گروه عمده مارهای سمی وجود دارد که عبارتند از:
- مارهای کبرا
- افعی ها
۱. آلاپیدها (خانواده مار کبرا):
حدود ۳۰۰ گونه مار سمی آلاپیدا وجود دارد که شامل کریت یا مارهای براق هندی، مامبا، مار مرجانی و مارهای دریایی است. آن ها در قسمت جلویی فک فوقانی نیش های کوتاهی دارند و به سمت پایین نیش می زنند و به دنبال آن بلعیدن طعمه اتفاق می افتد. نیش مار کبرا عمدتاً بر سیستم عصبی بدن تأثیر می گذارد اما می تواند به بافت بدن یا سلول های خونی نیز آسیب برساند. اگر مار کبرا فردی را نیش بزند، زهر آن می تواند به دلیل سکته قلبی و از کار افتادن ریه ها خیلی سریع، موجب مرگ آن فرد شود.
۲. افعی ها:
بیش از ۲۰۰ گونه از افعی وجود دارد که آن ها شامل: افعی گودال مانند مارهای زنگی، مارهای مسی، موکاسین آبی یا دهان پنجه ای و افعی اروپایی معمولی است. این مارها دارای نیش های بلند، حفره دار و سمی هستند که به استخوان های متحرک در فک فوقانی آن ها وصل شده است.
به طور کلی مارها همیشه برای انسان ها موجوداتی ترسناک بوده اند و در بسیاری از مواقع جان بسیاری از انسان ها را گرفته اند به همین دلیل باید بتوانیم از خود و خانواده هایمان در برابر این موجودات محافظت کنیم. سموم دافع مار و یا سموم کشنده مار بهترین راه های مقابله با مار و نیش مار خواهند بود بدون اینکه آسیب ناشی از آن را متحمل شویم.
سم کشنده مار اسنیک ای وی
صفحه نحوه خرید و ارسال را مطالعه کنید
ممنونم بابت توضیحاتتون
♥
سلام منم دیشب خواب مار دیدم که نیشم زد از خواب پریدم تو خواب جیغ زدم و خیلی ترسیدیم بهتون حق میدم واقعا ممنونم بابت توضیحاتتان .
درود بر شما، خرسندیم که اطلاعات این صفحه مورد پسند شما بوده است